Nederlands - taalvaardigheid 1-5

de kroon spannen

ze laat alle andere achter zich

aan de kaak stellen

gehekeld, duidelijk maken dat je iets niet oké vindt

geen zoden aan de dijk brengen

geen voordeel opleveren

geen spaander heel laten

bekritiserend scherp

de spuigaten uitlopen

gaat te ver

goede sier maken

neemt het er goed van ten koste van zijn ouders

over één kam scheren

veralgemeend

aan banden leggen

inperken

op zijn beloop laten

zonder er zich mee te bemoeien de uitkomst afwachten

in het gedrang komen

dreigde onder te gaan

constateren

vaststellen

vooruitgang

progressie

decennium

tientallen jaren

vice versa

omgekeerd

consequenties

gevolgen

permanente

blijvende

baat hebben bij iets

voordeel

innovatief

vernieuwend

finaliseerden

voltooiden

flexibel

glijdende

cohesie/coherentie

samenhangend

abominabel

afschuwelijk slecht

het is om zich voor het hoofd te slaan

kwaad zijn op zichzelf over het feit dat men ergens niet aan gedaan heeft

met stomheid geslagen zijn

plotseling geen woord meer kunnen zeggen

zijn slag slaan

op het goede moment de kansen benutten

spijkers met koppen slaan

doortastend optreden

ergens een slaatje uit slaan

ergens een voordeeltje uit halen

dat slaat alles

dat is nog het ergst het sterkst

de hand aan zichzelf slaan

zelfmoord plegen

uit zijn lood geslagen

verbaasd zijn, niet goed meer weten hoe het verder moet

relevant

belangrijk

normatief

vanuit de regels opgebouwd

significant

betekenisvol

descriptief

beschrijvend

prominente

vooraanstaande

integriteit

niet corrupt

geregulariseerd, regulariseren

in regel gebracht werden met de voorschriften

integraal

volledig

additionele

toevoegende

plenum

algemene vergadering

conventioneel

wat het algemene gebruik voorschrijft

als puntje bij paaltje komt

als het erop aankomt

reilen en zeilen

zoals het eraan toegaat

kommer en kwel

hopeloze ellende

de tering naar de nering zetten

uitgaven volgens inkomsten

steen en been beklagen

geweldig klagen

paal en perk stellen aan

binnen de grenzen houden, zorgen dat er een einde komt aan iets wat ongewenst is

tabula rasa

schone lei

gerenommeerde

befaamde

legitiem, legitimeren

gerechtvaardigd

consensus

overeenstemming

gecompileerd, compilatie

samengebundeld

arbitrair

willekeurig

geïmplementeerd, implementeren

gerealiseerd

relevantie

belang, bruikbaarheid

persona non grata

ongewenst persoon

aha-erlebnis

plotselinge ervaring van een oplossing

heimat

thuisland

kritisch

oordelend, nauwletten onderzoekend of betrekking hebbend op de kritiek

kostbaar

waardevol

kostelijk

voortreffelijk, uitstekend, zeer nuttig

erkent

inzien en aanvaarden/toegeven

herkennen

door horen of zien weer weten wie iemand is of wat iets is

bekend

beroemd zijn, geïdentificeerd zijn, niet nieuws zijn, geweten zijn

gekend

weten wie of wat iemand of iets is

rudimentair

elementair

ambivalent

tegenstrijdig

demagoog

iemand die met slogans en valse leuzen de volksmassa opruide de

deontologie

ethische waarden

desastreus

rampzalig

destructief

vernielzuchtig

doctrine

verzameling van dogma’s

dystopie

samenleving met louter negatieve eigenschappen

ergonomisch/ergonomie

een zo efficiënt mogelijke arbeid mogelijk maken

etnisch(e) (minderheden)

bevolkingsgroepen die een minderheid vormen

poneren

beweren

rehabiliteren/ rehabilitatie

eerherstel

verzengende hitte

verschroeiend

in de bres springen

iemand verdedigen

gewiekste kerel

slim maar pejoratief

ongelikte beer

lomp, onbeschoft

heetgebakerd mannetje

driftig

baarlijke duivel in persoon zijn

zich in zijn ware gestalte tonen

schoorvoetend

aarzelend

niet zuiver op de graat

ontbetrouw zijn, niet helemaal eerlijk

schroom

aarzeling, schaamte

prangend

drukkend, dringend

tarten

iets doen of zeggen om reactie uit te lokken

waden

door ondiep water lopen

van twee walletjes eten

van verschillende kanten voordeel behalen

gestolen goed, gedijt niet

onrechtvaardig verkregen goed brengt ongeluk

iemand naar de kroon steken

iemand of iets dreigen te overtreffen

dotatie

de jaarlijkse overheidssubsidie

concessie

vergunning

clandestien

heimelijke

gesofistikeerd

verfijnd

referendum

de volksstemming

summum

toppunt

conditioneren

'(gedrag of gewoonten) aanleren door gebruik van beloning en straf'

devoot

met grote eerbied en toewijding