Kamienie na Szaniec
O ludziach, którzy potrafili wcielić w życie dwa wspaniałe ideały: breaterstwo i służbę ojczyźnie
,,Kamienie na Szanie’’ to lektura o:
przyjaźni
wojnie
harcerstwie
bohaterstwie
braterstwie
poświęceniu
dojrzewaniu (kształtowaniu charakteru)
odwadze
patriotyźmie (służbie ojczyźnie)
młodości
Wstęp do utworu:
Bohaterowie są postawieniu na pierwszym planie, dopiero potem wspominany jest czas akcji (wojna).
Krótka charakterystyka bohaterów:
żyją pełnią życia
dokonują wielkich czynów
realizowali swoim życiem dwa ideały: braterstwo i służbę
RUDY → JAN BYTNAR porwany przez gestapo
rude włosy, piegi, szczupły, ale silny, inteligentny, wszechstronnie utalentowany (artystycznie i technicznie), spokojny i opanowany, dużo rozmyśla, uczy się tańczyć i gotować
ZOŚKA → TADEUSZ ZAWADZKI pseudonim ,,Kotwicki’’
delikatna dziewczęca uroda, niebieskie oczy, jasne włosy, opanowany, samotnik, urodzony organizator i przywodca, związany z rodziną, ambitny i uparty
ALEK → MACIEJ ALEKSY DAWIDOWSKI ,,Glizda’’ ,,Kopernicki’’
szczupły, wysoki, niebieskie oczy, jasne włosy, pogodne usposobienie, optymista, uczuciowy, marzyciel, uczy się panować nad sobą
Środowisko, które ukształkowało bohaterów
Szkoła → Gimnazjum im. Stefana Batorego → zapewniła wykształcenie, rozwijała zainteresowania (sport, kino, wycieczki), budowała relacje rówieśnicze a także relacje z wychowawcami
Harcerstwo → Buki (23 warszawska drużyna harcerska - Pomarańczarnia) → nauczyło bohaterów kształtowania własnego charakteru, patriotyzmu, współdziałania w grupie, dostarczyło pozytywnych wzorców
Rodzina
ALEK → jego ojciec był dyrektorem fabryki broni, odmówił współpracy z Niemcami
RUDY → ojciec był żołnierzem, rodzina inteligentna - nauczyciele
ZOŚKA → ojciec inżynier na politechnice warszawskiej, przyjaźnił się z Aleksandrem Kamińskim
Chłopcy mieli dobre warunki rozwoju, ale od nich samych zależało czy wykorzystują swoje życiowe szanse.
Właściwa akcja utworu:
wycieczka w Beskidy Śląskie, 1939 rok - bohaterowie są po maturze → koniec skoły = koniec dzieciństwa = wejście w dorosłość
Plany na przyszłość:
Plany bohaterów nie był sprecyzowane, zamierzali się doskonalić, chcieli pracować dla Polski dla jej rozwoju i poprawy warunków życia ubogich.
Aleksander Kamiński
1903 - 1978
jest pochowany na Powązkach
związany z Szarymi Szeregami
żołnierz AK
znał osobiście Alka, Rudego i Zośkę
założyciel młodzieżowej organizacji Małego Sabotażu ,,Wawer’’
W okupowanej Warszawie
Tytuł rozdziału | Przenośne znaczenie |
---|---|
,,Słoneczne dni’’ | czas przed wojną, dzieciństwo, wczesna młodość, pogodne, radosne czasy |
,,W burzy i we mgle’’ | burza: wojna, gwałtowność, groza mgła: niepewność, błądzenie, zagubienie |
,,Wielka gra’’ | życie jest grą, gra o najwyżdzą stawkę (życie, wolność) |
Co chłopcy myśleli o zbliżającej się wojnie?
Bohaterowie wierzyli w siłę Polski, sojusz z Anglią i Francją dawał im poczucie bezpieczeństwa. Myśleli, że wojna nie wybuchnie, ewentualnie spodziewali się wygranej
kampania wrześniowa
1 września - początek II w. ś. → atak Niemców
8 września - szturm na Warszawę, obrona stolicy (początek)
17 września - atak ZSRR na Polskę
28 września - kapitulacja Warszawy
3 października - OKUPACJA
klęska wrześniowa = katastrofa psychiczna narodu
dlaczego skończyło się wielką katastrofą:
Polacy nie byli psychicznie przygotowani do klęski.
Przekazywano informacje tylko o zwycięstwach.
Lekceważono wrogów.
Nieprzygotowano ludzi do ewakuacji
W służbie Małego Sabotażu
Szare Szeregi - kryptonim ZHP
→ Zawisza (12-15 lat) - nie brali udziału w walce
→ Bojowa (16-18 lat) - służba sabotażowa
→ Grupy Szturmowe (18+) - dywersja, akcje bojowe, broń
sabotaż - walka z okupantem poprzez unikanie pracy, wadliwe jej wykonywanie, uszkadzanie środków produkcji, ośmieszanie, przeszkadzanie w realizacji jakiegoś planu
Wawer - kryptonim organizacji młodzieżowej, której celem była akcja Małego Sabotażu
Akcje sabotażowe:
Wybijanie szyb fotografom - na wystawach były fotografie niemieckich żołnierzy +
Zdejmowanie niemieckich flag i zastępywanie ich polskimi
Akcja Kopernikowska - zdjęcie tablicy zasłaniającej polski napis na pomniku Mikołaja Kopernika (Alek) +
Akcja kinowa - gazowanie kin, hasło ,,tylko świnie siedzą w kinie’’, akcja przeciw Polakom chodzącym na filmy propagandowe -
Rysowanie żółwi - nawoływanie do powolnej pracy na rzecz Niemców
Rysowanie kotwic - - znaków Polski Walczącej
Akcja Paprocki - restaurator, który prenumerował gazety propagandowe - głuche telefony, wybijanie szyb +
Walka z propagandą Goebbelsa - rysowanie V (victory=zwycięstwo)
Wynalazki Rudego: wieczne pióro do pisania wysoko na murze, naklejki propagandowe, pieczątki z trupią czaszką, stempe kotwicy z poduszką nasączoną farbą, system blokowy wciągania flag, jajka z farbą
Akcje dywersyjne
Dywersja - działania na tyłach wroga, dezorganizujące jego działania wojenne, częstwo z użyciem broni i materiałów wybuchowych
Miejscowość | Czas akcji | Cel akcji | Trudne momenty | Efekt akcji |
---|---|---|---|---|
Celestynów | 19 maja 1943 | odbicie więźniów z Majdanka | spóźnienie się pociągu, zatrzymanie się w pobliżu pociągu wojskowego, wyskoczenie gestapowca, strzelanina | sukces, uwolnienie 49 więźniów wiezionych do Oświęcimie |
Kraśnik | 31 grudnia 1942 | wysadzenie pociągu z dostawą na front | zamarznięta ziemia, brak kilofów, wypadek samochodowu, pijany przechodzień, zacięcie się zapalnika | sukces, zniszczenie pociągu ze sprzętem wojennym |
Czarnocin | 6 czerwca 1943 | wysadzenie mostu, najlepiej z pociągiem | strata samochodu, spóźnienie Zośki, przepuszczenie pociągu, uszkodzenie części mostu, wypadek samochodu, śmierć uczestników | niepowodzenie, uszkodzenie mostu i straty własne |
Sierczychy | 20 sierpnia 1943 | zlikwidowanie posterunku żandarmerii | oszołomienie po wybuchu granatów, śmieć Zośki | zdobycie posterunku żandarmerii i śmierć Zośki |
Akcje dywersyjne wymagały: opanowania, odwagi, umiejętności bojowych, cierpliwości, determinacji, współpracy, skupienia, poświęcenia, szybkiego podejmowania decyzji, dobrego przygotowania
Akcja pod Arsenałem
Okoliczności aresztowania Rudego:
aresztowania Heńka → zdobycie adresu Rudego (notatki) → wtargnięcie do mieszkania Rudego Niemców z karabinami maszynowymi (23 marca 4:30) → przeszukanie mieszkania, aresztowanie Rudego i jego ojca
Dalsze losy Rudego:
przewieziony na Pawiak (więznienie śledcze gestapo) ul. Pawia)
al. Szucha → przewożenie więźniów z Pawiaku na przesluchania
konfrontacja z Heńkiem
bicie i tortury
Zachowanie Rudego w czasie przesłuchań:
zapierał się wszystkiego
nieugięta postawa mimo tortur i maltretowania
nie wydał nikogo
nadstawiał głowę, żeby stracić przytomność i nie czuć bólu
Postawa innych więźniów wobec Rudego:
czuwanie przy Rudym, pełnili przy nim nocne dyżury
opiekowali się nim (podawali wodę i przewracali na drugi bok)
bezradność i współczucie
Reakcje przyjaciół Rudego na aresztowanie:
rozpacz, wzburzenie, nadzieja na odbicie
zadanie Wesołego, ma dowiedzieć się kiedy i w jaki sposób Rudy będzie przewożony (jako pracownik Wedla może dostać się do budynku na al. Szucha)
przygotowania, uzyskanie zgody na odbicie, planowanie działań
brak zgody, odwołanie akcji w ostatniej chwili
AKCJA POD ARSENAŁEM
Termin: 26 marca 1943 17:00
Miejsce akcji: Warszawa, w pobliżu Arsenału, ul. Bielańska i Długa
Dowódca akcji: Orsza (naczelnik Szarych Szeregów)
Uczestnicy akcji: 28 osób → Zośka (Tadeusz Zawadzki), Alek (Maciej Aleksy Dawidowski), Wesoły (Zygmunt Kaczyński), Słoń (Jerzy Gawin), Maciek (Sławomir Bikker)
PLAN WYDARZEŃ:
Rozstawienie ludzi w zaplanowanych miejscach
Zbliżanie się więziennej karetki
Sygnał od obserwującego przejazd łącznika
Gwizdek dowódcy rozpoczynający akcję
Pełne napięcia oczekiwanie
Zastrzelenie policjanta przez Zośkę
Niespodziewane skręcenie więźniarki w ul. Długą
Obrzucenie auta butelkami z benzyną
Wyskoczenie gestapowców z auta, początek strzelaniny
Ostrzeliwanie się ostatniego Niemca zza samochodu, impas w walce
Szturm i wypuszczenie więźniów
Wniesienie Rudego do samochodu, który ma odwieść grupę z miejsca akcji
emocje:
pozytywne
rozgorączkowanie bitewne
duma z pokonanie Niemców
radość z sukcesu i odbicia przyjaciela
negatywne
rozpacz z powodu postrzelenia Alka
przerażenie stanem Rudego
nienawiść do okupantów
obawa o życie przyjaciół
Czy akcja pod Arsenałem miała sens?
TAK | NIE |
---|---|
|
|
Pokolenie Kolumbów
śmierć Alka | śmierć Rudego |
---|---|
|
|
Rudy i Alek umierają 30 marca 1943 r. (pochowani obok siebie)
Reakcje przyjaciół na śmierć:
Alka - była normalnym losem żołnierskim, bez grozy piekieł
Rudego - śmierć nieludzka, bestalska, stracenie Schultsa i Langego
Dni powszednie herosów
dodatkowe prace zarobkowe (korepetycje, wyrób marmolady, prowadzenie rikszy, szklarstwo, drwalnictwo)
dyskusje (religia, filozofia)
studia (tajne komplety, szkoła budowy maszyn)
wycieczki (poza Warszawę, do lasu, na wieś)
wątek miłosny (Alek i Basia - poznali się na początku wojny, Basia była o 4 lata młodsza, w Warszawie rzadko się spotykali, mieli dla siebie więcej czasu gdy Alek wyjechał na wieś, rozmawiali na różnorodne tematy)
związanie z komórką Andrzeja (komórka więzienna, harcerze zajmowali się przekazywaniem listów)
łapanki
historia skórzanej kurtki Alka (marzenie Alka o skórzanej kurtce) → zakup kurtki u ulicznego handlarza → radość chłopaka, dezaprobata Basi, zazdrość kolegów → wypożyczanie kurtki na akcje → zniszczenia kurtki (krew, dziury) → utrata kurtki (jeden z kolegów w niej umiera)
Tytuł: ,,Kamienie na Szaniec’’
wiersz ,,Testament Mój’’ (Juliusz Słowacki) (powięcenie życia w walce o wolność, odpowiada to sytuacji, w której znaleźli się bohaterowie)
szaniec - umocnienie w celu obrony, usypane z kamieni
kamienie (metaforycznie) - życie bohaterów, które składali jako ofiarę w walce o wolność
Pokolenie Kolumbów:
Rok urodzenia: 1920/1921
Matura: 1939
Śmierć: 1943
Pokolenie Kolumbów → tytuł książki Romana Bratniego ,,Pokolenie Kolumbów. Rocznik 1920.’’
Pokolenie Kolumbów to jest pokolenie młodych ludzi, urodzonych około roku 1920, wchodzących w dorosłość podczas II Wojny Światowej, którzy zmarli w czasie wojny lub tuż po jej zakończeniu.
inne określenia: pokolenie stracone, pokolenie bez przyszłości, pokolenie apokalipsy spełnionej
przedstawiciele: R. Bratny, T. Różewicz, K. K. Baczewski, M. Białoszewski, T. Gajcy
Rodzaj i gatunek literacki
Rodzaj literacki: epika
Gatunek literacki: powieść reportażowa +literatura faktu + gawęda harcerska
powieść reportażowa:
autor pisze o wydarzeniach, w których brał udział
opowieść o wydarzeniach z życia autentycznych postaci
literatura faktu:
opowiada o rzeczywistych wydarzeniach, miejscach i bohaterach
brak fikcji literackiej
wierność realiom
gawęda harcerska:
bohaterami są harcerze
opowiada o czynach bohaterów
przypomina ustną opowieść (swobodną relację)
Kamienie na Szaniec
O ludziach, którzy potrafili wcielić w życie dwa wspaniałe ideały: breaterstwo i służbę ojczyźnie
,,Kamienie na Szanie’’ to lektura o:
przyjaźni
wojnie
harcerstwie
bohaterstwie
braterstwie
poświęceniu
dojrzewaniu (kształtowaniu charakteru)
odwadze
patriotyźmie (służbie ojczyźnie)
młodości
Wstęp do utworu:
Bohaterowie są postawieniu na pierwszym planie, dopiero potem wspominany jest czas akcji (wojna).
Krótka charakterystyka bohaterów:
żyją pełnią życia
dokonują wielkich czynów
realizowali swoim życiem dwa ideały: braterstwo i służbę
RUDY → JAN BYTNAR porwany przez gestapo
rude włosy, piegi, szczupły, ale silny, inteligentny, wszechstronnie utalentowany (artystycznie i technicznie), spokojny i opanowany, dużo rozmyśla, uczy się tańczyć i gotować
ZOŚKA → TADEUSZ ZAWADZKI pseudonim ,,Kotwicki’’
delikatna dziewczęca uroda, niebieskie oczy, jasne włosy, opanowany, samotnik, urodzony organizator i przywodca, związany z rodziną, ambitny i uparty
ALEK → MACIEJ ALEKSY DAWIDOWSKI ,,Glizda’’ ,,Kopernicki’’
szczupły, wysoki, niebieskie oczy, jasne włosy, pogodne usposobienie, optymista, uczuciowy, marzyciel, uczy się panować nad sobą
Środowisko, które ukształkowało bohaterów
Szkoła → Gimnazjum im. Stefana Batorego → zapewniła wykształcenie, rozwijała zainteresowania (sport, kino, wycieczki), budowała relacje rówieśnicze a także relacje z wychowawcami
Harcerstwo → Buki (23 warszawska drużyna harcerska - Pomarańczarnia) → nauczyło bohaterów kształtowania własnego charakteru, patriotyzmu, współdziałania w grupie, dostarczyło pozytywnych wzorców
Rodzina
ALEK → jego ojciec był dyrektorem fabryki broni, odmówił współpracy z Niemcami
RUDY → ojciec był żołnierzem, rodzina inteligentna - nauczyciele
ZOŚKA → ojciec inżynier na politechnice warszawskiej, przyjaźnił się z Aleksandrem Kamińskim
Chłopcy mieli dobre warunki rozwoju, ale od nich samych zależało czy wykorzystują swoje życiowe szanse.
Właściwa akcja utworu:
wycieczka w Beskidy Śląskie, 1939 rok - bohaterowie są po maturze → koniec skoły = koniec dzieciństwa = wejście w dorosłość
Plany na przyszłość:
Plany bohaterów nie był sprecyzowane, zamierzali się doskonalić, chcieli pracować dla Polski dla jej rozwoju i poprawy warunków życia ubogich.
Aleksander Kamiński
1903 - 1978
jest pochowany na Powązkach
związany z Szarymi Szeregami
żołnierz AK
znał osobiście Alka, Rudego i Zośkę
założyciel młodzieżowej organizacji Małego Sabotażu ,,Wawer’’
W okupowanej Warszawie
Tytuł rozdziału | Przenośne znaczenie |
---|---|
,,Słoneczne dni’’ | czas przed wojną, dzieciństwo, wczesna młodość, pogodne, radosne czasy |
,,W burzy i we mgle’’ | burza: wojna, gwałtowność, groza mgła: niepewność, błądzenie, zagubienie |
,,Wielka gra’’ | życie jest grą, gra o najwyżdzą stawkę (życie, wolność) |
Co chłopcy myśleli o zbliżającej się wojnie?
Bohaterowie wierzyli w siłę Polski, sojusz z Anglią i Francją dawał im poczucie bezpieczeństwa. Myśleli, że wojna nie wybuchnie, ewentualnie spodziewali się wygranej
kampania wrześniowa
1 września - początek II w. ś. → atak Niemców
8 września - szturm na Warszawę, obrona stolicy (początek)
17 września - atak ZSRR na Polskę
28 września - kapitulacja Warszawy
3 października - OKUPACJA
klęska wrześniowa = katastrofa psychiczna narodu
dlaczego skończyło się wielką katastrofą:
Polacy nie byli psychicznie przygotowani do klęski.
Przekazywano informacje tylko o zwycięstwach.
Lekceważono wrogów.
Nieprzygotowano ludzi do ewakuacji
W służbie Małego Sabotażu
Szare Szeregi - kryptonim ZHP
→ Zawisza (12-15 lat) - nie brali udziału w walce
→ Bojowa (16-18 lat) - służba sabotażowa
→ Grupy Szturmowe (18+) - dywersja, akcje bojowe, broń
sabotaż - walka z okupantem poprzez unikanie pracy, wadliwe jej wykonywanie, uszkadzanie środków produkcji, ośmieszanie, przeszkadzanie w realizacji jakiegoś planu
Wawer - kryptonim organizacji młodzieżowej, której celem była akcja Małego Sabotażu
Akcje sabotażowe:
Wybijanie szyb fotografom - na wystawach były fotografie niemieckich żołnierzy +
Zdejmowanie niemieckich flag i zastępywanie ich polskimi
Akcja Kopernikowska - zdjęcie tablicy zasłaniającej polski napis na pomniku Mikołaja Kopernika (Alek) +
Akcja kinowa - gazowanie kin, hasło ,,tylko świnie siedzą w kinie’’, akcja przeciw Polakom chodzącym na filmy propagandowe -
Rysowanie żółwi - nawoływanie do powolnej pracy na rzecz Niemców
Rysowanie kotwic - - znaków Polski Walczącej
Akcja Paprocki - restaurator, który prenumerował gazety propagandowe - głuche telefony, wybijanie szyb +
Walka z propagandą Goebbelsa - rysowanie V (victory=zwycięstwo)
Wynalazki Rudego: wieczne pióro do pisania wysoko na murze, naklejki propagandowe, pieczątki z trupią czaszką, stempe kotwicy z poduszką nasączoną farbą, system blokowy wciągania flag, jajka z farbą
Akcje dywersyjne
Dywersja - działania na tyłach wroga, dezorganizujące jego działania wojenne, częstwo z użyciem broni i materiałów wybuchowych
Miejscowość | Czas akcji | Cel akcji | Trudne momenty | Efekt akcji |
---|---|---|---|---|
Celestynów | 19 maja 1943 | odbicie więźniów z Majdanka | spóźnienie się pociągu, zatrzymanie się w pobliżu pociągu wojskowego, wyskoczenie gestapowca, strzelanina | sukces, uwolnienie 49 więźniów wiezionych do Oświęcimie |
Kraśnik | 31 grudnia 1942 | wysadzenie pociągu z dostawą na front | zamarznięta ziemia, brak kilofów, wypadek samochodowu, pijany przechodzień, zacięcie się zapalnika | sukces, zniszczenie pociągu ze sprzętem wojennym |
Czarnocin | 6 czerwca 1943 | wysadzenie mostu, najlepiej z pociągiem | strata samochodu, spóźnienie Zośki, przepuszczenie pociągu, uszkodzenie części mostu, wypadek samochodu, śmierć uczestników | niepowodzenie, uszkodzenie mostu i straty własne |
Sierczychy | 20 sierpnia 1943 | zlikwidowanie posterunku żandarmerii | oszołomienie po wybuchu granatów, śmieć Zośki | zdobycie posterunku żandarmerii i śmierć Zośki |
Akcje dywersyjne wymagały: opanowania, odwagi, umiejętności bojowych, cierpliwości, determinacji, współpracy, skupienia, poświęcenia, szybkiego podejmowania decyzji, dobrego przygotowania
Akcja pod Arsenałem
Okoliczności aresztowania Rudego:
aresztowania Heńka → zdobycie adresu Rudego (notatki) → wtargnięcie do mieszkania Rudego Niemców z karabinami maszynowymi (23 marca 4:30) → przeszukanie mieszkania, aresztowanie Rudego i jego ojca
Dalsze losy Rudego:
przewieziony na Pawiak (więznienie śledcze gestapo) ul. Pawia)
al. Szucha → przewożenie więźniów z Pawiaku na przesluchania
konfrontacja z Heńkiem
bicie i tortury
Zachowanie Rudego w czasie przesłuchań:
zapierał się wszystkiego
nieugięta postawa mimo tortur i maltretowania
nie wydał nikogo
nadstawiał głowę, żeby stracić przytomność i nie czuć bólu
Postawa innych więźniów wobec Rudego:
czuwanie przy Rudym, pełnili przy nim nocne dyżury
opiekowali się nim (podawali wodę i przewracali na drugi bok)
bezradność i współczucie
Reakcje przyjaciół Rudego na aresztowanie:
rozpacz, wzburzenie, nadzieja na odbicie
zadanie Wesołego, ma dowiedzieć się kiedy i w jaki sposób Rudy będzie przewożony (jako pracownik Wedla może dostać się do budynku na al. Szucha)
przygotowania, uzyskanie zgody na odbicie, planowanie działań
brak zgody, odwołanie akcji w ostatniej chwili
AKCJA POD ARSENAŁEM
Termin: 26 marca 1943 17:00
Miejsce akcji: Warszawa, w pobliżu Arsenału, ul. Bielańska i Długa
Dowódca akcji: Orsza (naczelnik Szarych Szeregów)
Uczestnicy akcji: 28 osób → Zośka (Tadeusz Zawadzki), Alek (Maciej Aleksy Dawidowski), Wesoły (Zygmunt Kaczyński), Słoń (Jerzy Gawin), Maciek (Sławomir Bikker)
PLAN WYDARZEŃ:
Rozstawienie ludzi w zaplanowanych miejscach
Zbliżanie się więziennej karetki
Sygnał od obserwującego przejazd łącznika
Gwizdek dowódcy rozpoczynający akcję
Pełne napięcia oczekiwanie
Zastrzelenie policjanta przez Zośkę
Niespodziewane skręcenie więźniarki w ul. Długą
Obrzucenie auta butelkami z benzyną
Wyskoczenie gestapowców z auta, początek strzelaniny
Ostrzeliwanie się ostatniego Niemca zza samochodu, impas w walce
Szturm i wypuszczenie więźniów
Wniesienie Rudego do samochodu, który ma odwieść grupę z miejsca akcji
emocje:
pozytywne
rozgorączkowanie bitewne
duma z pokonanie Niemców
radość z sukcesu i odbicia przyjaciela
negatywne
rozpacz z powodu postrzelenia Alka
przerażenie stanem Rudego
nienawiść do okupantów
obawa o życie przyjaciół
Czy akcja pod Arsenałem miała sens?
TAK | NIE |
---|---|
|
|
Pokolenie Kolumbów
śmierć Alka | śmierć Rudego |
---|---|
|
|
Rudy i Alek umierają 30 marca 1943 r. (pochowani obok siebie)
Reakcje przyjaciół na śmierć:
Alka - była normalnym losem żołnierskim, bez grozy piekieł
Rudego - śmierć nieludzka, bestalska, stracenie Schultsa i Langego
Dni powszednie herosów
dodatkowe prace zarobkowe (korepetycje, wyrób marmolady, prowadzenie rikszy, szklarstwo, drwalnictwo)
dyskusje (religia, filozofia)
studia (tajne komplety, szkoła budowy maszyn)
wycieczki (poza Warszawę, do lasu, na wieś)
wątek miłosny (Alek i Basia - poznali się na początku wojny, Basia była o 4 lata młodsza, w Warszawie rzadko się spotykali, mieli dla siebie więcej czasu gdy Alek wyjechał na wieś, rozmawiali na różnorodne tematy)
związanie z komórką Andrzeja (komórka więzienna, harcerze zajmowali się przekazywaniem listów)
łapanki
historia skórzanej kurtki Alka (marzenie Alka o skórzanej kurtce) → zakup kurtki u ulicznego handlarza → radość chłopaka, dezaprobata Basi, zazdrość kolegów → wypożyczanie kurtki na akcje → zniszczenia kurtki (krew, dziury) → utrata kurtki (jeden z kolegów w niej umiera)
Tytuł: ,,Kamienie na Szaniec’’
wiersz ,,Testament Mój’’ (Juliusz Słowacki) (powięcenie życia w walce o wolność, odpowiada to sytuacji, w której znaleźli się bohaterowie)
szaniec - umocnienie w celu obrony, usypane z kamieni
kamienie (metaforycznie) - życie bohaterów, które składali jako ofiarę w walce o wolność
Pokolenie Kolumbów:
Rok urodzenia: 1920/1921
Matura: 1939
Śmierć: 1943
Pokolenie Kolumbów → tytuł książki Romana Bratniego ,,Pokolenie Kolumbów. Rocznik 1920.’’
Pokolenie Kolumbów to jest pokolenie młodych ludzi, urodzonych około roku 1920, wchodzących w dorosłość podczas II Wojny Światowej, którzy zmarli w czasie wojny lub tuż po jej zakończeniu.
inne określenia: pokolenie stracone, pokolenie bez przyszłości, pokolenie apokalipsy spełnionej
przedstawiciele: R. Bratny, T. Różewicz, K. K. Baczewski, M. Białoszewski, T. Gajcy
Rodzaj i gatunek literacki
Rodzaj literacki: epika
Gatunek literacki: powieść reportażowa +literatura faktu + gawęda harcerska
powieść reportażowa:
autor pisze o wydarzeniach, w których brał udział
opowieść o wydarzeniach z życia autentycznych postaci
literatura faktu:
opowiada o rzeczywistych wydarzeniach, miejscach i bohaterach
brak fikcji literackiej
wierność realiom
gawęda harcerska:
bohaterami są harcerze
opowiada o czynach bohaterów
przypomina ustną opowieść (swobodną relację)