Woordenstroom 5 en 6

aan de kaak stellen

hekelen, bekritiseren

arbitrair

willekeurig

bevlogen

geestdriftig, geïnspireerd, bezield

blauwdruk

ontwerp, schets, voorlopig plan

boud

onverschrokken, dapper

corrumperen

corrupt maken, bederven, omkopen

desolaat

verlaten, woest

dissident

andersdenkende, iemand die een andere mening dan de publieke opinie verkondigt

etnisch

wat betreft een volk of bevolkingsgroep

euforie

gevoel van gelukzaligheid, meestal gepaard met overdreven vrolijkheid en zelfvertrouwen

expansief

uitbreidend, uitzettend

forum

openbare (elektronische) discussieplaats of -groep

gegriefd

beledigd, gekrenkt

genuanceerd

met oog voor de verschillende kanten van een vraagstuk, niet rechtlijnig

gepeperd

prijzig, duur

gerenommeerd

met een goede naam

globaliseren

wereldwijd worden

gratie

genade, kwijtschelding van straf

grimas

grijns, vertrokken gezicht

hypocrisie

schijnheiligheid

imperialisme

het streven van een staat naar sterke uitbreiding van zijn grondgebied

infantiel

kinderachtig

irrigatie

kunstmatige bevloeiing

lemma

titelwoord in een woordenboek of encyclopedie

lethargie

doffe onverschilligheid

lucratief

winstgevend

malafide

onbetrouwbaar, te kwader trouw

manifest

openbare tekst met een duidelijk standpunt

melancholie

zwaarmoedigheid, droefgeestigheid

muze

dichterlijke inspiratie (godin van kunst en wetenschap in de Griekse mythologie)

nettiquette

gedragsregels op het internet

nomineren

voordragen, kandidaat maken

notoir

berucht, algemeen bekend

obsceen

onzedelijk, schunnig

oeuvre

het gezamenlijke werk van een kunstenaar

onbaatzuchtig

zonder dat je er zelf voordeel van wilt hebben, altruïstisch

onder curatele staan

niet je eigen beslissingen mogen nemen zonder toestemming van iemand die toezicht houdt

onverbloemd

eerlijk, onverholen

paternalisme

neiging om alles van bovenaf - als een autoritaire vader - te regelen en te beslissen

progressief

regelmatig toenemend / vooruitstrevend

repertoire

lijst van toneelstukken of liederen van een artiest of gezelschap

repliek

antwoord

rigoureus

zeer streng

sceptisch

twijfel uitdrukkend

sequentie

opeenvolging, filmshots die bij elkaar horen

stagneren

tot stilstand komen

taxonomie

een ordening, kwalificatie van de kennis

thesis

proefschrift, scriptie / stelling

tutoyeren

met je en jij aanspreken

valuta

buitenlands geld / munteenheid

verkwanselen

onvoordelig verkopen om aan geld te komen/ op een beschamende manier opgeven

vicieuze cirkel

gang van zaken waardoor men telkens terugkeert tot de situatie die men wilde verlaten

zelfgenoegzaam

(erg) tevreden met zichzelf

adaptatie

bewerking, bewerkte versie

allure

indrukwekkende uitstraling

arrangeren

in een bepaald patroon, stramien ordenen

balie

advocatuur

beslommering

zorg over wat je moet doen, bezorgdheid

bureaucratie

traagheid en starheid door te veel ingewikkelde regels en een te grote macht van ambtenaren

canon

geheel van teksten, beelden, kunstwerken ... dat het referentiekader van een cultuur vormt

claim

aanspraak, eis

cultiveren

aankweken, bevorderen, ontwikkelen

defilé

stoet, optocht

distilleren

zuiveren, afleiden, onttrekken

dito

hetzelfde als eerder genoemd, als tevoren

drastisch

ingrijpend; krachtig

ensceneren

in scène zetten

extrapoleren

uit bekende termen van een reeks daarbuiten gelegen termen berekenen, deduceren, veralgemenen

fiscus

de staat als belastingheffer, de staatskas

gedateerd

verouderd

geraffineerd

listig, uitgekookt

impliceren

met zich meebrengen, inhouden

maskeren

ervoor zorgen dat iets niet opvalt

officieus

half officieel, informeel

onontbeerlijk

onmisbaar

poneren

aanvoeren, nadrukkelijk of plechtig vooropstellen

postuleren

als geldig aanvaarden zonder dat er bewijs voor is

schromelijk

in heel erge mate

schuttingwoord

krachtterm, beledigend woord

sitcom

komische serie rond een vaste groep personages in een tamelijk alledaagse omgeving

stroken met

overeenstemmen, (met elkaar) kloppen

substantieel

wezenlijk, essentieel, aanzienlijk

subtiel

bijna onmerkbaar, fijnzinnig

tactvol

voorzichtig, zonder te kwetsen

toedichten

toeschrijven, (onterecht) beweren dat iemand de maker of bezitter van iets is

zich profileren

de aandacht op zichzelf vestigen, karakteriseren