filipino

karunungang bayan

ito ay tinatawag ding kaalamang-bayan na binubuo ng nga salawikain, sawikain, bugtong, palaisipan, kasabihan, at bulong. Karaniwan ang mga ito ay nagmula sa mga Tagalog at hinango sa mahahabang tula.

salawikain

Ito ay nakaugalian nang sabihin at sundin bilang tuntunin ng kagandahang asal n gating mga ninuno na naglalayong mangaral at akayin ang kabataan tungo sa kabutihan.

sawikain

ay mga salita o pahayag na nagtataglay ng talinghaga.

idyoma

other term for sawikain

kasabihan

karaniwang ginagamit sa panunukso o pagpuna ng isang tao.

Bugtong

inilalarawan ang bagay na pinahuhulaan, ito ay nangangailangan ng mabisang pag-iisip

unang (dalawang) linya

nagsisimula sa ilang pamilyar na bagay sa ka- paligiran.

huling (dalawang) linya

linya naman ay nagbibigay ng katangi-tanging katangian ng bagay na binabanggit sa naung linya.

Mga talinghaga

mga suliraning ipinahahayag sa isang metapora o ma- alegoryang wika na nangangailangan ngkatalinuhan at maingat na pagn- inilay-nilay para sa kalutasan.

Mga palaisipan

mga tanong na umaasa sa dulot ng patudyang gamit sa tanong o sagot.

enigma

other term for talinghaga

konumdrum

other term for palaisipan

tugma, sukat, kariktan, talinghaga

Apat na katangian ng tunay na bugtong

pako

nagtago si pedro, labas din ang ulo

atis

ate ko, ate mo, ate ng lahat

saging

Nanganak ang birhen itonago ang lampin

palaisipan

ito ay nasa anyong tuluyan na kalimitang gumigising sa isipan ng mga tao upang bumuo ng isang kalutasan sa isang suliranin.

Bulong

y mga pahayag na may sukat at tugma na kalimitang ginagamit na pangkulam o pangontra sa kulam, engkanto, at masamang espir- itu.

matatalinghagang pahayag

mga pahayag na gumagamit ng mga salita na hindi tuwirang inihahayag ang tunay na kahulugan nito

magdilang anghel

Ang Diyos ay nagsugo ng anghel upang maghatid ng mensahe sa kanyang mga propeta o alagad.

Di-mag-aso ang kalan

Kung magluluto sa kalan, na noon ay ginagamitan ng kahoy, ang kalan ay nag-aaso o umuusok. Kung mahirap ang buhay ng isang tao, walang mailulutong pagkain ang pahayag ay

Buwaya sa katihan

nangangahulugang siya’y ganid, sakim, matakaw sa salapi at kahit na ang kapwa-tao’y nagigipit ay malaki pa rin ang hinihinging patubo sa pautang. Dahil sa wala ang taong ito sa tubig, angkop ang siya’y tawaging

binata

bagong tao

gastador

bulang-gugo

eupemismo

Umiisip ng magagandang salita o pahayag na kilala sa tawag

tula

ay isang uri ng panitikan na pinagyayaman sa pamamagitan ng paggamit ng tayutay at malayang paggamit ng mga salita sa iba’t ibang estilo kung saan minsan ay maiksi o mahaba

Paghahambing na Magkatulad

Ginagamit ito kung ang dalawang pinaghahambing ay may patas o pantay na katangian

magka

nangangahulugan din ng kaisahan o pagkakatulad

sing- (sim-/sin-)

nagagamit sa lahat ng uri ng paghahambing na magkatulad

kasing- (kasin-/kasim-)

ang paggamit at kahulugan ay katulad din ng sing, (sin/sim). Pansining kapag ginamit sa pangungusap

magsing

ang pinagtutulad ay napipisan sa paksa ng pangungusap.

ga

nangangahulugan ng gaya, tulad, paris

Paghahambing na Di-magkatulad

Pasahol ang pang-uri kung ang inihahambing ay may mas maliit o mas mababang katangian. Gumagamit ito ng mga salitang tulad ng digaaano, di- totoo, di-lubha o di-gasino.

lalo

nangangahulugan ng pagdaragdag o pagpapahigit sa kulang nakatangian.

di-gasino

tulad ng ginagamit sa paghahambing ng uri o katangian ng mga tao.

di gaano

tulad ng di-gasino subalit sa mga hambingang bagay lamang ginagamit.

di-totoo

nangangahulugan ng pagtawad o pagbabawas sa karaniwang uri. Nagagamit itong pamalit sa di-gasino at-di-gaano.

palamang

Ginagamit ang pahambing na palamang kung ang ikinukumpara ay may mas mataas o nakahihigit na katangian

lalo

Ang diwa ng paghahambing ay magiging kalamangan at hindi kasahulan kung ang sinasamahang pang-uri ay nagpapahayag ng kalakhan, kataasan, kalabisan o kahigtan.

higit/mas

sa sarili nagsasaad ng kalamangan kung ginagamit ito sa paghahambing.

labis

tulad din ng higit o mas

Di-hamak

kung ginagamit ay karaniwang isinusunod sa pang-uri.