Filipino 6th

Roselyn T. Salum

sino nag salin sa Filipino ng Nelson Mandela: Bayani ng Africa

sanaysay

ginagamit upang makapagbigay ng mahahalagang kaisipan tungkol sa paksang nais nitong talakayin

balangkas

isang lohikal o kaya’y kronolohikal at pangkalahatang paglalarawan ng paksang isusulat

sanaysay

isang uri ng panitikan na nasa anyong tuluyan na ipinahahayag ang sariling kaisipan, kuro-kuro, saloobin, at damdamin na kapupulutan ng aral at aliw ng mambabasa

Alejandro G. Abadilla

ayon sa kanya ang sanaysan ay “pagsasalaysay ng isang sanay”

Michel de Montaigne

tinaguriang ama ng sanaysay

essai

tinatawag niya biliang neto ang sanaysay sa wikang Pranses. Nangagahulugan isang pagtatangka, isang pagtuklas, isang pagsubok sa anyo ng pagsulat

pormal at di-pormal o personal

dalawang uri ng sanaysay

tuwirang pahayag

pahayg na may pinagbabatayan at may ebidensiyang nakikita o napanghahawakan

di-tuwirang pahayag

pahayg na bagamt batay sa sariling opinyon ay nakahihikayat naman sa mga tagapagbasa

Jack H. Driberg

A song of a mother to her firstborn translator in English

Mary Grace A. Tabora

Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay translator in Tagalog

Uganda Protectorate, 1912

naging parte si Jack H. Driberg dito

The Lango: A Nilotic Tribe of Uganda, 1923

ano ang isinulat niya habang naging parte siya sa ano

malayang taludturan

ang tula ni Jack H. Driberg ay mayroong ganito

Teoryang Klasismo

ito ay naghahayag na ang isang akda ay hindi naluluma o nalalaos sapagkat ito ay may bisa sa pagyayabong ng kaisipan ng tao

Teoryang Humanismo

naipapakita na tao ang sentro ng tula na ito

Teoryang Realismo

napagiiwanan na ang mga tribong ganito dahil sa mga kultura at tradisyon nila

• pagpapahalaga sa anak

• wagas na pagmamahal ng ina

• kultura ng isang lugar

• paano nabubuhay ang isang tribo

• pagsasakripisyo ng mga mauglan sa anak

• kagandahan ng kultura sa bawat bansa

ang mga tema o paksa ng akda(Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay)

tula

isang uri ng akdang pampanitikan na nagbibigay diin sa ritmo, mga tunog, paglalarawan at mga paraan ng pagbibigay ng kahulugan

sukat

tumutukoy sa bilang ng pantig sa bawat taludtod na bumubuo sa bawat saknong

tugma

tumutukoy sa pagkakatulad ng huling tunog o ng mga huling salita sa bawat taludtod ng tula

larawang-diwa

tumutkoy sa imaheng nabubuo sa isipan ng mga mambabasa na nais ihatid ng makata

aliw-iw o indayog

tumutukoy sa tono ng pagbigkas ng mga taludotd. ang pagtaas at pagbaba ng boses

kariktan

tumutukoy sa paggamit ng matatalinghagang salita, mga salitang may malalim na ibig ipakahulugan, at mga tayutay tulad ng pagtutulad, pagwawangis, at personipikasyon

matatalinghagang pahayag o pananlita

may malalim at hindi lantad na kahulugan

simbolismo

naglalahad ng mga bagay, at kaisipan sa pamamgitan ng sagisag at mga bagay na mahiwaga at metapisikal

salitang palay

sumisimbolo sa taong dumaan sa pagsubok na kaniyang nalampasan at nagsilbing susi sa kaniyang pagtatagumpay

Okonkwo

isang matapang at respetadong mandirigima, nagmula sa lahi ng mga Umuofia, isang hindi gaanong kilala at hindi kalkihang tribo sa Nigeria

nobela

isang mahabang kathang pampanitikan

1. tagpuan

2. tauhan

3. banghay

4. pananaw

• una

• pangalawa

• pangatlo

5. tema

6. damdamin

7. pamamaraan

8. pananalita

9. simbolismo

mga elemento ng nobela

tagpuan

lugar at panahon na pinangyarihan

tauhan

nagpapagalaw at nagbibigay-buhay sa nobela

banghay

pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa nobela

pananaw

panauhang ginagamit ng may-akda

tema

paksang-diwang binibigyan ng diin sa nobela

damdamin

nagbibigay-kulay sa mga pangyayari

pamamaraan

estilo ng manunulat

pananalita

diyalogong ginagamit sa nobela

simbolismo

nagbibigay ng mas malalim na kahulugan sa tao, bagay, at pangyayari

pang-angkop

mga katagan nag-uugnay sa panuring at sa salitang tinuturingan

adjectives that connect the predicate and the word being treated

pang-ukol

maaring kataga o salitang nag-uugnay ng isang pangngalan o panghalip sa iba pang salita sa pangugusap.

can be a term or word that connects a noun or pronoun to other words in the sentence

pangatnig

kataga o salitang nag-uugnay ng dalawang salita, dalawang parirala, dalawang sugnay, o dalawang kaisipan

term or word that connects two words, two phrases, two clauses, or two thoughts

Amalinze

ang pusa na tinalo ni Okonkwo noong 18 years old siya

Unoka

ama ni Okonkwo

Ikemefuna

lalaking kinuha bilang tanda ng pakikipagkasundo sa kapayapaan sa pagitan ng Umuofia

Obierika

kaibigan na tinungo ni Okonkwo

Ezinma

anak na babae ni Okonkwo

Uchendu

tiyuhin ni Okonkwo

G. Kiaga

interpreter

G. Brown

lider ng mga misyonero

Rev. James SMith

isang malupit at bugnuting misyonero na nagpalit ni G. Brown

Ogbuefi Ezeudu

matandang

Chinua Acebe

Things fall apart(english)

Julieta U. Tivera

paglisan translator in tagalog