Prawo

studied byStudied by 19 people
5.0(1)
get a hint
hint

prawo naturalne (def.)

1 / 88

Anonymous user
Anonymous user

Tags & Description

Studying Progress

0%
New cards
89
Still learning
0
Almost done
0
Mastered
0
89 Terms
1
New cards

prawo naturalne (def.)

to uniwersalne, pierwotne prawo (zbiór norm) wynikające z natury ludzkiej, z samego faktu istnienia człowieka, nie jest ustanowione przez władców, sędziów czy instytucje i obowiązuje niezależnie od tego czy zostało zatwierdzone przez władze państwowe, ponadto jest niezbywalne, wiec nikt nie może go człowieka pozbawić

New cards
2
New cards

prawo naturalne (cechy)

nieskończoność, niezbywalność, powszechność, poznawalność, kierowanie się rozumem oraz zasadami moralnymi

New cards
3
New cards

prawo naturalne (przykłady)

prawo do życia, prawo do własności, prawo do religii

New cards
4
New cards

prawo podmiotowe

możność określonego zachowania się lub też możność domagania się określonego zachowania od osób do tego obowiązanych. To zespół uprawnień przyznanych podmiotowi prawa przez obowiązujące prawo, służących zabezpieczeniu jego interesów i dających mu pewną swobodę kształtowania stosunków prawnych

New cards
5
New cards

prawo w ujęciu przedmiotowym

całość norm, czyli reguł postępowania, ustanowionych przez kompetentne organy publiczne lub wynikających z prawa zwyczajowego uznanych i chronionych przez państwo

New cards
6
New cards

prawa podmiotowe

względne lub bezwzględne majątkowe lub niemajątkowe zbywalne lub niezbywalne

New cards
7
New cards

funkcje prawa

  • kontrola zachowań,

  • rozdział dóbr i ciężarów,

  • regulacja konfliktów

New cards
8
New cards

norma prawna

chroniona przez państwo reguła postępowania, która podmiotowi przyznaje uprawnienia lub nakłada obowiązki

New cards
9
New cards

przepis prawny

wyrażenie wskazujące bądź narzucające sposób postępowania, formalnie wyodrębnione w tekście prawnym jako artykuł, paragraf, ustęp

New cards
10
New cards

rodzaje norm prawnych ze względu na podmiot i charakter regulacji

materialne, procesowe (proceduralne), ustrojowe

New cards
11
New cards

rodzaje norm prawnych ze względu na adresata

indywidualne, generalne

New cards
12
New cards

rodzaje norm prawnych ze względu na sposób wysłowienia

nakazujące, zakazujące, uprawniające

New cards
13
New cards

rodzaje norm prawnych ze względu na zakres zastosowania

bezwzględnie obowiązujące, względnie obowiązujące, semiimperatywne

New cards
14
New cards

rodzaje norm prawnych ze względu na zakres obowiązywania

lus commune, lus particulare

New cards
15
New cards

budowa normy prawnej

hipoteza, dyspozycja, sankcja

New cards
16
New cards

stosunek prawny

relacja między podmiotami prawa oparta na normach określonego rodzaju prawa np. cywilnego, administracyjnego

New cards
17
New cards

elementy stosunku prawnego

  • podmioty,

  • przedmiot

  • treść

New cards
18
New cards

sposoby nawiązania stosunków prawnych

na podstawie umowy, ustawy, aktu administracyjnego, ugody sądowej lub administracyjnej, orzeczenia sądu, porozumienia administracyjnego, działań faktycznych.

New cards
19
New cards

rodzaje stosunków prawnych

  • materialne,

  • proceduralne,

  • ustrojowe,

  • egzekucyjne

  • nadzoru

  • wewnątrzadministracyjne lub zewnętrzne

  • wewnątrz-zakładowe,

  • cywilne

  • administracyjne

New cards
20
New cards

wykładnia prawa

polega na ustaleniu zakresu przedmiotowego i podmiotowego normy prawnej, na ustaleniu właściwego rozumienia normy prawnej, przypisaniu jej właściwego znaczenia. Przedmiotem interpretacji są przepisy prawne w których należy „odkodować” poszczególne wyrażenia, normy prawne

New cards
21
New cards

rodzaje wykładni prawnej

językowa lub pozajęzykowa

New cards
22
New cards

prawo publiczne

konstytucyjne, administracyjne, finansowe, karne

New cards
23
New cards

prawo prywatne

cywilne, prawo pracy; prawo własności przemysłowej nie jest odrębną gałęzią prawa, zawiera normy z różnych dziedzin

New cards
24
New cards

prawo międzynarodowe

prawo unijne, prawo wewnątrzpaństwowe

New cards
25
New cards

źródła prawa

akty prawne (normatywne) stanowione przez organy państwowe, lub upoważnione inne podmioty, które w swej treści zawierają normy prawne

New cards
26
New cards

formalne źródła prawa

oficjalne dzienniki publikacyjne, urzędowe, w których akty prawne są ogłaszane (najważniejszy to Dziennik Ustaw i wojewódzkie dzienniki urzędowe) + Dzienniki Urzędowe UE

New cards
27
New cards

nieformalne źródła poznania prawa

książki, gazety, audycje, wykład, ćwiczenia

New cards
28
New cards

źródła prawa krajowego

Konstytucja, ustawy, umowy międzynarodowe ratyfikowane za ustawową zgodą, rozporządzenia, akty prawa miejscowego, akty prawa wewnętrznego

New cards
29
New cards

Konstytucja

najwyższy akt prawny w systemie prawa. Określa zasady ustroju państwa, prawa i obowiązki obywateli, upoważnia do podejmowania ustaw; określa najważniejsze organy władzy w Polsce

New cards
30
New cards

umowa międzynarodowa

jest to umowa zawarta pomiędzy państwami i organizacjami międzynarodowymi

New cards
31
New cards

ustawa

jest to akt prawny uchwalony zgodnie z procedurą określoną w Konstytucji

New cards
32
New cards

zasada prymatu ustawy w systemie prawa

żaden akt prawny nie może być sprzeczny z ustawą

New cards
33
New cards

zasada wyłączności materii ustawowej

są sprawy, takie jak prawa i obowiązki obywateli, które mogą być uregulowane wyłącznie w ustawie

New cards
34
New cards

rozporządzenie

jest to akt podustawowy, wydany na podstawie upoważnienia zamieszczonego w ustawie

New cards
35
New cards

akt prawa miejscowego

akty podustawowe stanowione przez organy administracji terenowej i samorządu terytorialnego

New cards
36
New cards

akty organów Unii Europejskiej pierwotne

traktaty

New cards
37
New cards

akty organów Unii Europejskiej

rozporządzenia, i dyrektywy, decyzje, zalecenia opinie

New cards
38
New cards

Kontrola legalności rozporządzeń

wewnątrzadministracyjna, sądowa, konkretna

New cards
39
New cards

Akty normatywne prawa wewnętrznego

zarządzenia, uchwały

New cards
40
New cards

Rozporządzenia mogą wydawać

-Prezydent, -Rada Ministrów, -Prezes Rady Ministrów, -minister kierujący działem administracji rządowej, -Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

New cards
41
New cards

Elementy delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia

-organ właściwy do wydania rozporządzenia -zakres spraw przekazanych do uregulowania -wytyczne dotyczące treści aktu

New cards
42
New cards

Rodzaje rozporządzeń

  • z mocą ustawy (obecnie brak),

  • wykonawcze ogólnokrajowe,

  • rozporządzenia będące aktami prawa miejscowego

New cards
43
New cards

Rozporządzenia z mocą ustawy

mają charakter źródeł powszechnie obowiązującego prawa Wydaje je Prezydent jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie a Rada Ministrów wystąpi do Prezydenta z wnioskiem o wydanie wydaje rozporządzenia z mocą ustawy

New cards
44
New cards

Rozporządzenia wykonawcze ogólnokrajowe

są wydawane na podstawie delegacji ustawowej (wydaje je Prezydent, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, minister kierujący działem administracji rządowej, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji)

New cards
45
New cards

Przypadki utraty mocy obowiązującej rozporządzeń

-zostało wyraźnie uchylone (również w trybie kontroli) -utraciła moc ustawa na podstawie której je wydano (wystarcza, że utraciła moc delegacja ustawowa) -nastąpił upływ czasu na jaki zostało wydane.

New cards
46
New cards

Akty prawa miejscowego

są aktami normatywnymi wydawanymi przez terenowe organy administracji publicznej, zarówno rządowej jak i samorządu terytorialnego. Mają moc powszechnie obowiązującą na określonym terenie. Publikowane są w wojewódzkich dziennikach urzędowych oraz w przypadku przepisów porządkowych przez obwieszczenia publiczne, w środkach masowego przekazu lub w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie

New cards
47
New cards

Rodzaje aktów prawa miejscowego (Wg kryterium rodzaju organu wydającego akt)

-Stanowione przez terenowe organy administracji rządowej -Stanowione przez organy samorządu terytorialnego

New cards
48
New cards

Rodzaje aktów prawa miejscowego

-wykonawcze -porządkowe

New cards
49
New cards

Akty prawa miejscowego wykonawcze

-wydawane na podstawie ustaw szczególnych lub -dotyczące spraw statutowych (ustrojowo organizacyjne)

New cards
50
New cards

Akty prawa miejscowego porządkowe

Są stanowione zarówno przez terenowe organy administracji rządowej jak i przez organy jednostek samorządu terytorialnego

New cards
51
New cards

nadzór nad aktami prawa miejscowego stanowionymi przez terenowe organy administracji rządowej

Prezes Rady Ministrów uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego, w tym rozporządzenia porządkowe, ustanowione przez wojewodę lub organy niezespolonej administracji rządowej, jeżeli są one niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania, a także może je uchylać z powodu niezgodności z polityką Rady Ministrów lub naruszenia zasad rzetelności i gospodarności

New cards
52
New cards

skarga powszechna na akty prawa miejscowego

Akty prawa miejscowego mogą być też zaskarżone przez każdego, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego

New cards
53
New cards

Rodzaje aktów prawa miejscowego stanowionych przez organy jednostek samorządu terytorialnego

  • akty wykonawcze wydawane na podstawie ustaw szczególnych

  • akty wykonawcze dotyczące spraw statutowych tzw. ustrojowo - organizacyjne

  • akty porządkowe

New cards
54
New cards

nadzór nad aktami prawa miejscowego stanowionymi przez organy jednostek samorządu terytorialnego

Organami nadzoru bezpośredniego w tym zakresie są: wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa

New cards
55
New cards

Retroaktywność

Aktowi normatywnemu może być nadana wsteczna moc obowiązująca, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie

New cards
56
New cards

Ogłaszanie przepisów porządkowych

Przepisy porządkowe ogłasza się w drodze obwieszczeń, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu

New cards
57
New cards

Zasada suwerenności narodu

Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Naród jest w konstytucji określany w sensie społecznym a nie etnicznym.

New cards
58
New cards

Zasada niepodległości i suwerenności państwa

Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Prezydent RP ma strzec niepodległości.

New cards
59
New cards

Zasada unitarności państwa

Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym a nie federacyjnym

New cards
60
New cards

Zasada demokratycznego państwa prawnego

Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Podmioty władzy publicznej pochodzą z demokratycznych wyborów, jest trójpodział władz, niezależność sądów.

New cards
61
New cards

Zasada podziału władz

Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały.

New cards
62
New cards

Zasada decentralizacji władzy publicznej

Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa ustawa (gminy, powiaty i województwa)

New cards
63
New cards

Zasada społecznej gospodarki rynkowej

Konstytucja odrzuca liberalne rozumienie gospodarki rynkowej. Dopuszczalna jest ingerencja państwa w gospodarkę (bezrobocie, sprawiedliwość społeczna, solidarność, wolność gospodarcza, własność)

New cards
64
New cards

Zasada przyrodzonej godności człowieka

Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

New cards
65
New cards

Wolność człowieka podlega ochronie prawnej

Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

New cards
66
New cards

Organy władzy ustawodawczej

Sejm Senat

New cards
67
New cards

Sejm

Składa się z 460 posłów.  Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym

New cards
68
New cards

Senat

Składa się ze 100 senatorów. Wybory do Senatu są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym

New cards
69
New cards

Wybory do Sejmu i Senatu

Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej nie później niż na 90 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu, wyznaczając wybory na dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu 30 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu

New cards
70
New cards

minimalny wiek kandydowania do Sejmu

21 lat

New cards
71
New cards

minimalny wiek kandydowania do Senatu

30 lat

New cards
72
New cards

Organy Sejmu

Marszałek Sejmu Wicemarszałkowie Komisje sejmowe

New cards
73
New cards

Zgromadzenie Narodowe

Wspólne obrady Sejmu i Senatu pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu

New cards
74
New cards

Organy władzy wykonawczej

Prezydent RP Rada Ministrów Ministrowie podległe ww. organy administracji publicznej

New cards
75
New cards

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

  • jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej. -czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, -stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium

  • wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach

New cards
76
New cards

Wybory prezydenckie

powszechne, równe, bezpośrednie, tajne

New cards
77
New cards

minimalny wiek kandydowania na urząd Prezydenta RP

35 lat

New cards
78
New cards

Rada Ministrów

  • prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.

  • do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego -kieruje administracją rządową

New cards
79
New cards

Skład i organy Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów, ministrowie, wiceprezesi Rady Ministrów

New cards
80
New cards

Organy władzy sądowniczej

sądy, trybunały

New cards
81
New cards

Sądy - podział

Sądy powszechne Sądy szczególne Sąd Najwyższy

New cards
82
New cards

Sądy powszechne

Sądy rejonowe Sądy okręgowe Sądy apelacyjne

New cards
83
New cards

Sądy szczególne

Sądy administracyjne (wojewódzkie sądy administracyjne, Naczelny Sąd Administracyjny) Sądy wojskowe (sądy garnizonowe, sądy okręgowe)

New cards
84
New cards

Trybunały

Trybunał Konstytucyjny Trybunał Stanu

New cards
85
New cards

Trybunał Konstytucyjny - skład

15 sędziów

New cards
86
New cards

TK - kadencja

9 lat

New cards
87
New cards

Moc wiążąca orzeczeń TK

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne

New cards
88
New cards

Trybunał Stanu - skład

przewodniczący, 2 zastępców, 16 członków

New cards
89
New cards

Przewodniczący TS

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego

New cards

Explore top notes

note Note
studied byStudied by 12 people
Updated ... ago
5.0 Stars(1)
note Note
studied byStudied by 4 people
Updated ... ago
5.0 Stars(1)
note Note
studied byStudied by 27 people
Updated ... ago
5.0 Stars(2)
note Note
studied byStudied by 3 people
Updated ... ago
5.0 Stars(1)
note Note
studied byStudied by 2 people
Updated ... ago
5.0 Stars(1)
note Note
studied byStudied by 29670 people
Updated ... ago
4.9 Stars(501)

Explore top flashcards

flashcards Flashcard90 terms
studied byStudied by 79 people
Updated ... ago
4.5 Stars(2)
flashcards Flashcard34 terms
studied byStudied by 8 people
Updated ... ago
5.0 Stars(1)
flashcards Flashcard30 terms
studied byStudied by 12 people
Updated ... ago
5.0 Stars(2)
flashcards Flashcard38 terms
studied byStudied by 9 people
Updated ... ago
5.0 Stars(1)
flashcards Flashcard95 terms
studied byStudied by 2 people
Updated ... ago
5.0 Stars(1)
flashcards Flashcard47 terms
studied byStudied by 5 people
Updated ... ago
5.0 Stars(1)